یدو متری

بسم الله الرحمن الرحیم

یدو متری

هدف:

تعیین نرمالیته و علظت ید و حجم تیوسولفات یا تیتر کردن تیوسولفات با ید توسط به کار گیری چسب نشاسته

روش کار وشرح آزمایش:

. یون یدید یک عامل کاهنده ی نسبتاً موثری است که به طور وسیعی برای تجزیه ی اکسنده ها به کار می رود.

به طور کلی به واکنش هایی که در آن ید اکسید می گردد، یعنی ید از محلول یدیدها آزاد می گردد یدومتری گویند. روشهای زیادی بر اساس خواص کاهندگی یون یدید استوارند. ید که محصول واکنش است، معمولاً با محلول استاندارد تیوسولفات تیتر می شود. بورت را برداشته آن را با آب مقطر خوب  می شوییم.سپس 50میلی لیتر محلول بی رنگ تیو سولفات 0.1 نرمال را توسط یک بشر 50 میلی لیتری که کر دادایم را داخل بورت که درجه بندی شده می ریزیم دقت شود که شیر خروجی بورت بسته باشد.سپس 10میلی لیتر ید قهوهای رنگ را توسط پووار به ارلن که آن را  با آب مقطر آبفشان کر دادیم انتقال می دهیم .در این مرحله رنگ محلول قهوه ای است.که بعد از تیتراسیون با یدو سولفات زرد رنگ می شود.

طبق خواص چون:  .....

.سپس محلول بی رنگ را زیر بورت که داخلش محلول تیو سولفات قرار دارد می گذاریم و شیر بورت را آهسته باز میکنیم تا به صورت قطراتی تیو سولفات بریزد در این حین عمل هم زدن را انجام میدهیم بعد مدتی رنگ آن در اثر تیتر شدن به زرد تبدیل می شود. وقتی محلول داخل ارلن به رنگ کاملا زرد تبدیل شد 2 میلی لیتر چسب نشاسته را اضافه میکنیم و رنگ محلول  به آبی می گراید اینکه چسب نشاسته را اول اضافه نکردیم برای این بود که مقداری از یدها جذب نشاسته می شوند و در تیتراسیون با تیو سولفات تیتر نمیشوند ودر رنگ محلول تاثیر دارد بعد دوباره ارلن را زیر بورت گذاشته و عمل تیتراسیون را انجام میدهیم تا جایی که رنگ آبی محلول ید و چسب نشاسته داخل ارلن که با تیو سولفات تیتر میشود به بی رنگ تبدیل شود در این هنگام شیر بورت را بسته و عدد درج شده وثابت را روی بورت یادداشت میکنیم.و آزمایشات دوم و سوم را نیز به این شیوه انجام می دهیم تا مقدار تیو سولفات داخل بورت به صفر میل نماید در این روش می توان به جای درج اعداد اعشار از مقداره تیو سولفات داخل بورت تا جایی که یک عدد صحیح بدست آید کم کرد.و صفر را از آن عدد صحیح در نظر گرفت.

وسایل آزمایش:

آبفشان . بالن حجمی یا بالن ژوژه . محلول تیو سولفات . ارلن . بورت . بشر. ید . پووار. قیف ساده .چسب نشاسته

تئوری آزمایش:

ابتدا بورت را برداشته آن را با آب مقطر خوب  می شوییم حال توسط مزور. 10میلی لیتر ید قهوه ای رنگ را توسط پووار به ارلن که آن را  با آب مقطر آبفشان کر دادیم انتقال می دهیم در این مرحله رنگ محلول قهوه ای است.که بعد از تیتراسیون با تیو سولفات زرد رنگ می شود.

سپس بورت را ازصفرتا 50 میلی لیتر آن پر از محلول تیو سولفات0.1 نرمال کرده و آن را به پایه می بندیم  ارلن را در زیر بورت قرار می دهیم  برای این که تغیر رنگ را بهتر تشخیص دهیم  یک برگ کاغذ سفید رنگ را در زیر ارلن قرار می دهیم .

شیر بورت را باز کرده  به صورتی که قطره قطره محلول تیو سولفات درون ارلن که محتوی محلول ید است بریزد و در هنگام خالی کردن محلول تیو سولفات در ارلن بایستی ارلن را با دست راست تکان می دهیم تا محلول یدو سولفات  سریع تر با ید تیتر شود. مشاهده کردیم که  هر قطره محلول تیو سولفات که در ارلن می ریزد  رنگ آن از قهوه ای  به زرد تبدیل کرد  آن قدرمحلول تیو سولفات را اضافه می کنیم تا رنگ محلول به ،زردی که پایدار باشد و پس از مدتی رنگ محلول شفاف نشود تغییر کند در آن لحظه شیر بورت را می بندیم و ارلن را از زیر بورت خارج می کنیم ومقداره 2 میلی لیتر چسب نشاسته به داخل ارلن که محتوی ید بود و قبلا با  یدو سولفات تیتر کردیم می افزاییم در این هنگام رنگ محلول داخل ارلن به آبی تبدیل می شود  دوباره عمل تیتراسیون را انجام میدهیم و این بار محلول تیوسولفات بی رنگ را با چسب نشاسته و ید داخل ارلن که با هم آبی رنگ است می افزاییم تا جایی که رنگ محلول داخل ارلن بی رنگ شود و پس از مدتی رنگ محلول شفاف نشود تغییر کند در آن لحظه شیر بورت را می بندیم و ارلن را از زیر بورت خارج میکنیم مقدارحجم صرفی را که               بدست آمد         را یاداشت می کنیم. در بار دوم و آخر نیز مقداره حجم                  برروی لوله ی بورت ثبت شد ....اینکه چسب نشاسته را اول اضافه نکردیم برای این بود که مقداری از یدها جذب نشاسته می شوند و در تیتراسیون با تیو سولفات تیتر نمیشوند ودر رنگ محلول تاثیر دارد.حال با داشتن محلول استاندارد ومجهول و نسبت های حجمی       آزمایش حجم میانگین را می توان بدست آورد ......

 پس:  حال با استفاده از فرمول روبرو حجم و غلظت و نرمالیته ی آزمایش را حساب کنیم وبه وسیله ی این موارد بدست آمده وسپس محاسبات را انجام میدهیم..........

نتیجه گیری:

نقطه ی پایانی تیتراسیون به سادگی توسط محلول نشاسته مشخص می شود. لحظه ی مناسب برای اضافه کردن شناساگر وقتی است که رنگ محلول از قهوه ای به زرد کمرنگ تغییر می کند. پایان تیتراسیون هنگامی است که محلول بیرنگ می شود. یون یدید: یون یدید یک عامل کاهنده ی نسبتاً موثری است که به طور وسیعی برای تجزیه ی اکسنده ها به کارمی رود. به طور کلی به واکنش هایی که در آن ید اکسید می گردد، یعنی ید از محلول یدیدها آزاد می گردد یدومتری گویند. روشهای زیادی بر اساس خواص کاهندگی یون یدید استوارند. ید که محصول واکنش است، معمولاً با محلول استاندارد تیوسولفات تیتر می شود.

منابع

جزوه آزمایشگاه و کلاس تئوری آزمایشگاه بیوشیمی 

کتاب مورتیمر